Dom bez pozwolenia na budowę – co warto wiedzieć?

Dom bez pozwolenia na budowę – czyli jaki?

Zmiany w prawie budowlanym dotyczą budowy domów jednorodzinnych przez osoby prywatne. Czego dotyczą? Zgodnie z przyjętym przez rząd projektem ustawy każdy inwestor będzie mógł wybudować dom bez pozwolenia – niezależnie od metrażu.

Nie oznacza to jednak, że wznoszenie obiektów okaże się równoznaczne z samowolą budowlaną. Od inwestorów wciąż wymagane będzie zgłoszenie budowy, co jednak – w porównaniu do uzyskania pozwolenia na budowę – wiąże się z dużymi uproszczeniami. W praktyce taka procedura trwa krócej i wymaga mniej formalności.

Budowę domu bez pozwolenia można zgłosić w starostwie powiatowym lub urzędzie miasta – niezbędne okaże się podanie informacji o planowanym terminie rozpoczęcia prac oraz dostarczenie dokumentów, takich jak projekt budowlany i zagospodarowania terenu, potwierdzenie własności działki czy oświadczenie o tym, że dom jest budowany dla własnych potrzeb mieszkaniowych.

Inwestor zgłaszający budowę nie musi czekać na pozwolenie – jeżeli po upływie 21 dni od złożenia wniosku starosta nie wzniesie sprzeciwu, możliwe jest rozpoczęcie prac budowlanych.

Kiedy nie trzeba mieć pozwolenia na budowę domu?

Wiesz już, że dom bez pozwolenia będzie można wznosić niezależnie od jego planowanej powierzchni i wyłącznie na zgłoszenie. Pozostaje jeszcze jedna kwestia – jakie warunki musi spełnić taki obiekt?

Pozwolenia na budowę domu nie potrzeba w sytuacji, gdy:

• budynek posiada maksymalnie dwie kondygnacje, a więc parter i poddasze;
• budynek jest wznoszony wyłącznie do własnych celów mieszkaniowych albo rekreacyjnych (np. dom letniskowy);
• budowę domu zgłasza osoba prywatna (deweloperzy wciąż muszą wystąpić o pozwolenie na budowę);
• obszar oddziaływania budynku nie wykracza poza działkę inwestora.

Gdzie mogę postawić dom bez pozwolenia?

Dom bez pozwolenia można postawić na działce budowlanej. Zgodnie z Ustawą z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uznaje się za nią „nieruchomość gruntową, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej spełniają wymogi realizacji obiektów budowlanych wynikające z odrębnych przepisów i aktów prawa miejscowego”.

Warto jednak wiedzieć, że dom bez pozwolenia można wybudować również na działce rolnej, pod warunkiem, że miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego zezwala na zabudowę zagrodową.

Jaki dom bez pozwolenia możesz postawić?   

Zgodnie ze zmianami w prawie budowlanym prywatny inwestor będzie mógł postawić dom bez pozwolenia o dowolnym metrażu (również powyżej 70 m²). Mowa tu o:

• budynku mieszkalnym jednorodzinnym, który jest przeznaczony do zamieszkania całorocznego;
• budynku rekreacji indywidualnej, potocznie nazywanym domkiem letniskowym, który jest przeznaczony do zamieszkania tymczasowego (maksymalnie 180 dni w roku).

Warto jednak pamiętać o kilku formalnościach, jakich należy dopełnić. Do wybudowania domu bez pozwolenia, poza złożeniem wspomnianych wcześniej dokumentów, niezbędne mogą okazać się:

• decyzja o warunkach zabudowy – jeżeli działka nie posiada miejscowego planu zagospodarowania przestrzeni;
• decyzja o użytkowaniu – jeżeli budynek zostanie oddany do użytkowania przed zakończeniem wszystkich prac budowlanych;
• zatrudnienie kierownika budowy i prowadzenie dziennika budowy – jeżeli budynek posiada powierzchnię większą niż 70 m².

Pamiętaj! Zakończenie budowy domu bez pozwolenia wymaga zgłoszenia tego faktu w ciągu 14 dni od finalizacji prac.

Ile m² może mieć dom bez pozwolenia?

Jak wspomnieliśmy wcześniej, aktualnie dom bez pozwolenia może mieć do 70 m² powierzchni. Zmiany w przepisach mają na celu zniesienie tego limitu. Oznacza to, że każdy inwestor prywatny będzie mógł wybudować dom o powierzchni powyżej 70 m² wyłącznie na zgłoszenie. Jest to rozwiązanie niezwykle korzystne, które nie tylko uprości całą procedurę, ale również może pozytywnie wpłynąć na koszty przedsięwzięcia – rząd planuje bowiem udostępnienie darmowych projektów budowlanych domów powyżej 70 m², z których skorzystać będzie mógł każdy.

Co należy zrobić krok po kroku, by wybudować dom bez pozwolenia?

1. Zakupić projekt budowlany lub pobrać go z darmowej bazy Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego.
2. Zgłosić budowę do starostwa powiatowego lub urzędu miasta (wraz z projektem i innymi dokumentami, które wymieniliśmy wcześniej).
3. Zaczekać 21 dni na ewentualny sprzeciw (w przypadku spełnienia wszelkich warunków, o których pisaliśmy wyżej, urząd nie będzie miał prawa do wstrzymania prac budowlanych).
4. Rozpocząć prace budowlane (jeżeli dom ma powyżej 70 m², nie zapomnij o ustanowieniu kierownika budowy oraz założeniu dziennika budowy).
5. Zakończyć prace budowlane i zgłosić ten fakt do urzędu.

Dom bez pozwolenia 70m² – od kiedy?

Dom bez pozwolenia 70m² można wybudować już teraz. Nowelizacja przepisów prawa budowlanego znosząca wszelkie limity została przyjęta i wejdzie w życie prawdopodobnie jesienią 2023 roku.

Gdzie ubezpieczę dom bez pozwolenia na budowę?

Dom bez pozwolenia jest wznoszony legalnie i w oparciu o obowiązujące w Polsce przepisy, dlatego ubezpieczysz go w każdym towarzystwie ubezpieczeniowym, również w Compensie. Oferujemy dwa warianty polisy:

• ubezpieczenie domu od ognia oraz innych zdarzeń losowych, takich jak deszcz, grad, pożar, trzęsienie ziemi, uderzenie pioruna, wiatr czy śnieg;
• ubezpieczenie domu od wszystkich ryzyk, które zapewnia ochronę wszelkich, niewyłączonych w OWU ryzyk przyszłych, niepewnych, nagłych, niespodziewanych i niezależnych od woli ubezpieczonego, które powodują zniszczenie lub uszkodzenie przedmiotu ubezpieczenia, w tym stłuczenia i pęknięcia mienia czy szkody wyrządzone przez zwierzęta.

W Compensie zapewniamy również możliwość rozszerzenia ochrony, np. mienia ruchomego na posesji, a nawet ubezpieczenie mienia od kradzieży czy nieruchomości w trakcie budowy.

Dowiedz się więcej nt. tego, jak wygląda ubezpieczenie domu od powodzi, a także ubezpieczenie paneli fotowoltaicznych.

Nie zapomnij o ubezpieczeniu!

Ubezpieczenie domu bez pozwolenia to fundamentalna kwestia, która zapewni Ci ochronę w przypadku niepożądanych i nieprzewidzianych zdarzeń. W Compensie zaproponujemy Ci indywidualną polisę, która będzie w stu procentach odpowiadała Twoim potrzebom, a także podpowiemy Ci, jak wybrać ubezpieczenie mieszkania lub domu. Wystarczy, że skontaktujesz się z naszym agentem – zaoferuje Ci on najlepszą ofertę!

Chcesz dowiedzieć się więcej? Sprawdź, jak wybrać ubezpieczenie domu, które zapewni Ci należytą ochronę i satysfakcjonujące odszkodowanie w razie powstania różnego rodzaju szkód!