Jakie są kategorie prawa jazdy?
Kategorie prawa jazdy w Polsce są bardzo różnorodne i jest ich naprawdę wiele, dlatego chcąc zdobywać kolejne uprawnienia, warto poznać je wszystkie.
Oczywiście najpopularniejsze w naszym kraju jest prawo jazdy kat. B, które uprawnia przede wszystkim do kierowania pojazdami mechanicznymi o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony.
Istnieją osobne kategorie prawa jazdy, które uprawniają do kierowania takimi pojazdami, jak:
- motorower;
- czterokołowiec (np. quad);
- motocykl;
- samochód ciężarowy;
- autobus;
- ciągnik rolniczy;
- tramwaj.
Poniżej znajdziesz wszystkie kategorie prawa jazdy, wraz z możliwościami, jakie zapewniają. Zapoznaj się z nimi i zdobywaj uprawnienia, które pozwolą Ci podróżować – prywatnie lub zawodowo – bez jakichkolwiek ograniczeń!
Wszystkie kategorie prawa jazdy w Polsce
Prawo jazdy kategorii AM – uprawnia osoby, które ukończyły 14 lat. Pojazdy, którymi możesz kierować:
- motorower,
- czterokołowiec lekki (np. mały quad),
- zespół pojazdów – powyższe pojazdy połączone z przyczepą (tylko w Polsce).
Prawo jazdy kategorii A1 - uprawnia osoby, które ukończyły 16 lat. Pojazdy, którymi możesz kierować:
- motocykl o pojemności skokowej silnika do 125 cm3, mocy do 11 kW i stosunku mocy do masy własnej do 0,1 kW/kg
- motocykl trójkołowy o mocy do 15 kW
- pojazdy z kategorii AM
- zespół pojazdów – powyższe pojazdy połączone z przyczepą (tylko w Polsce)
Prawo jazdy kategorii A2 - uprawnia osoby, które ukończyły 18 lat. Pojazdy, którymi możesz kierować :
- motocykl, który spełnia wszystkie poniższe warunki:
moc do 35 kW
stosunek mocy do masy własnej do 0,2 kW/kg
nie może on powstać w wyniku wprowadzenia zmian w pojeździe, którego moc przekracza dwukrotność mocy tego motocykla
- motocykl trójkołowy o mocy do 15 kW
- pojazdy z kategorii AM
- zespół pojazdów – powyższe pojazdy połączone z przyczepą (tylko w Polsce)
Prawo jazdy kategorii A – uprawnia osoby, które ukończyły 20 lat (jeśli masz już od co najmniej 2 lat prawo jazdy kategorii A2) oraz osoby, które ukończyły 24 lata (jeśli nie masz od co najmniej 2 lat prawa jazdy kategorii A2). Pojazdy, którymi możesz kierować :
- każdy motocykl
- pojazd z kategorii AM
- zespół pojazdów – powyższe pojazdy połączone z przyczepą – tylko w Polsce
Prawo jazdy kategorii B1 - uprawnia osoby, które ukończyły 16 lat. Pojazdy, którymi możesz kierować:
- czterokołowiec (na przykład duży quad)
- pojazd z kategorii AM
Prawo jazdy kategorii B - uprawnia osoby, które ukończyły 18 lat. Pojazdy, którymi możesz kierować :
- pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t (na przykład samochód osobowy), z wyjątkiem autobusu i motocykla
- zespół pojazdów – powyższy pojazd połączony z lekką przyczepą (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg)
- pojazd z kategorii AM
- zespół pojazdów – złożony z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t (z wyjątkiem autobusu i motocykla) oraz przyczepy. Jednak łączna dopuszczalna masa całkowita całego zespołu nie może przekroczyć 3500 kg,
- jeśli zdasz dodatkowy egzamin praktyczny i masz dodatkowy wpis w prawie jazdy – zespół pojazdów złożony z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t (z wyjątkiem autobusu i motocykla) oraz przyczepy. Jednak łączna dopuszczalna masa całkowita całego zespołu nie może przekroczyć 4250 kg
- ciągnik rolniczy (tylko w Polsce)
- pojazd wolnobieżny (na przykład walec - tylko w Polsce)
- zespół pojazdów złożony z ciągnika rolniczego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg - tylko w Polsce)
- zespół pojazdów złożony z pojazdu wolnobieżnego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg -tylko w Polsce)
- jeśli masz prawo jazdy kategorii B od co najmniej 3 lat - motocykl o pojemności skokowej silnika do 125 cm3, mocy do 11 kW i stosunku mocy do masy własnej do 0,1 kW/kg (tylko w Polsce).
Prawo jazdy kategorii B+E – uprawnia osoby, które ukończyły 18 lat. Pojazdy, którymi możesz kierować :
- zespół pojazdów złożony z pojazdu z kategorii B i przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony
- zespół pojazdów złożony z ciągnika rolniczego i przyczepy lub przyczep (tylko w Polsce)
- zespół pojazdów złożony z pojazdu wolnobieżnego (na przykład walca) i przyczepy lub przyczep (tylko w Polsce).
Prawo jazdy kategorii C - uprawnia osoby, które ukończyły 21 lat. Pojazdy, którymi możesz kierować:
- pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej ponad 3,5 t, z wyjątkiem autobus (na przykład duża ciężarówka)
- zespół pojazdów – powyższy pojazd i lekka przyczepa (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg)
- pojazd z kategorii AM
- ciągnik rolniczy – tylko w Polsce
- pojazd wolnobieżny (na przykład walec) – tylko w Polsce
- zespół pojazdów złożony z ciągnika rolniczego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce
- zespół pojazdów złożony z pojazdu wolnobieżnego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce
Prawo jazdy kategorii C1 - uprawnia osoby, które ukończyły 18 lat. Pojazdy, którymi możesz kierować:
- pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej ponad 3,5 t do 7,5 t, z wyjątkiem autobus (na przykład mała ciężarówka)
- zespół pojazdów – powyższy pojazd i lekka przyczepa (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg)
- pojazd z kategorii AM
- ciągnik rolniczy – tylko w Polsce,
- pojazd wolnobieżny (na przykład walec) – tylko w Polsce
- zespół pojazdów złożony z ciągnika rolniczego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce
- zespół pojazdów złożony z pojazdu wolnobieżnego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce
Prawo jazdy kategorii C1+E - uprawnia osoby, które ukończyły 18 lat. Pojazdy, którymi możesz kierować:
- zespół pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 12 ton, który składa się z:
pojazdu, który ciągnie – pojazdy z kategorii C1
przyczepy (na przykład mała ciężarówka z przyczepą)
- zespół pojazdów złożony z ciągnika rolniczego oraz przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce
- zespół pojazdów złożony z pojazdu wolnobieżnego oraz przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce
Prawo jazdy kategorii C+E - uprawnia osoby, które ukończyły 21 lat. Pojazdy, którymi możesz kierować:
- zespół pojazdów złożony z pojazdu z kategorii C i przyczepy,
- zespół pojazdów złożony z ciągnika rolniczego oraz przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce
- zespół pojazdów złożony z pojazdu wolnobieżnego oraz przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce
Prawo jazdy kategorii D - uprawnia osoby, które ukończyły 24 lata. Pojazdy, którymi możesz kierować:
- autobus
- zespół pojazdów złożony z autobusu oraz z lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg)
- pojazd z kategorii AM
- ciągnik rolniczy – tylko w Polsce
- pojazd wolnobieżny (na przykład walec) – tylko w Polsce
- zespół pojazdów złożony z ciągnika rolniczego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce
- zespół pojazdów złożony z pojazdu wolnobieżnego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce
Prawo jazdy kategorii D1 - uprawnia osoby, które ukończyły 21 lat. Pojazdy, którymi możesz kierować:
- autobus przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu do 17 osób łącznie z kierowcą, o długości do 8 m
- zespół pojazdów złożony z pojazdu, o którym mowa powyżej, oraz z lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg)
- pojazd z kategorii AM
- ciągnik rolniczy – tylko w Polsce
- pojazd wolnobieżny (na przykład walec) – tylko w Polsce
- zespół pojazdów złożony z ciągnika rolniczego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce
- zespół pojazdów złożony z pojazdu wolnobieżnego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce
Prawo jazdy kategorii D1+E - uprawnia osoby, które ukończyły 21 lat. Pojazdy, którymi możesz kierować :
- zespół pojazdów złożony z pojazdu kategorii D1 i przyczepy
- zespół pojazdów złożony z ciągnika rolniczego oraz przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce
- zespół pojazdów złożony z pojazdu wolnobieżnego (na przykład walca) oraz przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce
Prawo jazdy kategorii D+E - uprawnia osoby, które ukończyły 24 lata. Pojazdy, którymi możesz kierować:
- zespół pojazdów złożony z pojazdu z kategorii D i przyczepy
- zespół pojazdów złożony z ciągnika rolniczego oraz przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce
- zespół pojazdów złożony z pojazdu wolnobieżnego (na przykład walca) oraz przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce
Prawo jazdy kategorii T - uprawnia osoby, które ukończyły 16 lat. Pojazdy, którymi możesz kierować:
- ciągnik rolniczy
- pojazd wolnobieżny (na przykład walec)
- zespół pojazdów złożony z ciągnika rolniczego i przyczepy lub przyczep
- zespół pojazdów złożony z pojazdu wolnobieżnego (na przykład walca) i przyczepy lub przyczep
- pojazd z kategorii AM
Prawo jazdy na tramwaj - uprawnia osoby, które ukończyły 21 lat. Pojazd, którym możesz kierować :
- tramwaj.
Kto może otrzymać prawo jazdy w Polsce?
Jak wynika z powyższej rozpiski, prawo jazdy w Polsce mogą otrzymać nawet osoby niepełnoletnie. Pojazdami z kategorii AM, a więc czterokołowcami lekkimi i motorowerami, mogą kierować młodzi ludzie, którzy ukończyli zaledwie 14 lat. Z kolei 16-latkowie mają możliwość ubiegania się o takie kategorie prawa jazdy, jak A1, B1 oraz T. Pozostałe uprawnienia dedykowane są osobom pełnoletnim (lub starszym).
Ukończenie odpowiedniego wieku to niejedyny warunek do uzyskania prawa jazdy w naszym kraju. Kandydat na kierowcę powinien również:
- mieszkać w Polsce przynajmniej od 185 dni;
- uzyskać orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem;
- przejść kurs w wybranej szkole jazdy oraz zdać państwowy egzamin teoretyczny i praktyczny.
Pamiętaj! Do uzyskania prawa jazdy niezbędne będzie również wyrobienie PKK, czyli Profilu Kandydata na Kierowcę, a także dokonanie opłaty za wydanie dokumentu (w wysokości 100,50 zł).
Jak sprawdzić jakie mam kategorie prawa jazdy?
Informacja o kategorii prawa jazdy znajduje się na tylnej stronie dokumentu. Możesz również odwiedzić stronę Gov.pl, na której sprawdzisz uprawnienia kierowcy – wystarczy, że w wolne pola wpiszesz swoje imię i nazwisko, a także serię i numer blankietu z prawa jazdy.
Kary za jazdę bez prawa jazdy lub aktualnego OC
Za jazdę bez uprawnień grożą bardzo wysokie kary – grzywna w wysokości od 1 500 do 30 000 zł, a także sądowy zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres od 6 miesięcy do 15 lat.
Warto również pamiętać o wykupieniu OC dla pojazdu – również jego brak narazi Cię na wysokie kary, który znajdziesz w poniższej tabeli (wysokość opłat za brak obowiązkowego ubezpieczenia OC w 2022r.):
|
|
Samochód osobowy |
Samochody ciężarowe, |
Inne pojazdy |
|
Brak OC do 3 dni |
1 200 zł |
1 810 zł |
200 zł |
|
Brak OC od 4 do 14 dni |
3 010 zł |
4 520 zł |
500 zł |
|
Brak OC powyżej 14 dni |
6 020 zł |
9 030 zł |
1 000 zł |
Jeżeli chcesz wykupić ubezpieczenie OC na korzystnych warunkach, sprawdź ofertę firmy Compensa TU S.A. VIG. Możesz również rozszerzyć zakres ochrony, np. o AC, NNW czy Assistance i tym samym zabezpieczyć się przed wieloma nieprzewidzianymi sytuacjami, jakie czekają Cię na drodze.
Utrata prawa jazdy za punkty – czy tracisz prawo jazdy na wszystkie kategorie?
Tak. Jeżeli przekroczyłeś dostępny limit punktów karnych, a posiadasz więcej niż jedną kategorię prawa jazdy, stracisz uprawnienia na każdą z nich.
