Tempomat – jak działa i w jaki sposób ułatwia jazdę samochodem?

Tempomat – co to jest?

Tempomat to urządzenie, które pozwala na utrzymywanie i kontrolowanie stałej prędkości jazdy w samochodzie, bez ingerencji kierowcy. W praktyce oznacza to, że po jego włączeniu, nie musisz stale naciskać na pedał gazu – technologia zrobi to za Ciebie, stosując się do ustalonej przez Ciebie prędkości. Tempomat sprawdza się zarówno na płaskiej powierzchni, jak też różnego rodzaju wzniesieniach, będąc odpowiedzialnym nawet za hamowanie silnikiem (podczas zjazdów), jak też zwiększanie obrotów (podczas wjeżdżania pod górę).

W nowoczesnych samochodach stosuje się elektroniczne tempomaty, które działają efektywnie przy prędkościach od 30 do 200 km/h. W związku z tym mogą stanowić znakomite wsparcie dla kierowców – np. podczas długich podróży. Tempomat stosowany jest w samochodach z manualną oraz automatyczną skrzynią biegów.

Jak działa tempomat?

Tempomat będzie działał tylko wtedy, gdy uruchomi go kierowca – najczęściej służy do tego specjalny przycisk na kierownicy lub desce rozdzielczej. Następnie niezbędne jest ustalenie oczekiwanej prędkości jazdy. Kiedy to nastąpi, czujniki tempomatu przeanalizują położenie pedałów hamulca i przyspieszenia, a jego sterowniki ustawią przepustnice w taki sposób, aby samochód mógł rozwijać wybraną prędkość – zarówno na płaskiej powierzchni, jak i wzniesieniach.

A co z przyspieszaniem lub hamowaniem, które mogą być niezbędne w czasie pokonywania kolejnych kilometrów? Jeżeli, np. chcesz wyprzedzić samochód jadący przed Tobą, możesz docisnąć pedał gazu – pomimo aktywnego tempomatu auto zwiększy swoją prędkość, a po wykonaniu manewru powróci do ustalonej wcześniej prędkości. Wciśnięcie pedału hamulca (a w przypadku manualnej skrzyni biegów również sprzęgła) zakończy pracę urządzenia, co pozwala Ci zachować pełne bezpieczeństwo i kontrolę w czasie jazdy.

Pamiętaj! Tempomat najlepiej włączyć po uzyskaniu pożądanej prędkości. W większości przypadków działanie tego rozwiązania jest możliwe po osiągnięciu, np. 30 km/h.

Jak włączyć tempomat w samochodzie?

Jak wspomnieliśmy wcześniej, do włączenia tempomatu w samochodzie służy specjalny przycisk, ewentualnie manetka. Można go znaleźć najczęściej przy kierownicy, choć zdarza się, że zamontowany jest na desce rozdzielczej.

Jeżeli chcesz włączyć tempomat, najlepiej na początku osiągnąć pożądaną prędkość (zwykle jest to minimum 30 km/h). W nowoczesnych samochodach stosowane są zaawansowane systemy, które zapamiętują ustalone wartości. Jeżeli więc wcześniej ustawiłeś tempomat na określoną prędkość, a następnie wyłączyłeś go, po ponownym włączeniu - powróci on do niej.

Czy warto używać tempomatu podczas jazdy?

Obecność tempomatów w nowoczesnych samochodach nie jest dziełem przypadku. Rozwiązanie to służy do zwiększania bezpieczeństwa oraz komfortu kierowców – zwłaszcza na długich trasach. Dzięki nim nie musisz ciągle kontrolować prędkości i masz pewność, że stosujesz się do obowiązujących na danej trasie przepisów. Zyskujesz też większą koncentrację w czasie jazdy, a do tego możliwość dowolnego zwiększenia prędkości, jeżeli jest to konieczne (np. podczas wyprzedzania).

Wszystko to sprawia, że warto korzystać z tempomatu podczas jazdy. Jeżeli nie posiadasz go w swoim samochodzie, nie musisz zmieniać auta. W wielu przypadkach możliwe jest zamontowanie tempomatu uniwersalnego. Choć wiąże się to z wydatkiem rzędu kilkuset złotych, może okazać się dla Ciebie sporym wsparciem – zwłaszcza, jeżeli każdego dnia pokonujesz wiele kilometrów.

Pamiętaj! Stała prędkość, jaką zapewnia tempomat, ma jeszcze jedną zaletę – dzięki niej zmniejszysz zużycie paliwa oraz utrzymujesz płynność jazdy.

Czym jest tempomat aktywny?

Warto zwrócić uwagę, że opisywany wyżej tempomat, który służy do utrzymywania stałej prędkości, nie jest jedynym, stosowanym w nowoczesnych samochodach. Inne rozwiązanie stanowi tempomat aktywny, nazywany również adaptacyjnym, którego działanie znacząco różni się od tradycyjnego. Co to takiego?

Tempomat aktywny (ACC - Adaptive/Active Cruise Control) jest urządzeniem, które samodzielnie wykrywa przeszkody a następnie hamuje, często współdziałając z czujnikami oraz kamerami. To właśnie dzięki nim jest w stanie ocenić stan drogi i położenie innych pojazdów, a nawet rozpoznać znaki drogowe (np. ograniczenia prędkości). Dzięki tempomatowi aktywnemu możliwe jest utrzymywanie odpowiedniej odległości od innych samochodów, co zapewnia jeszcze większe bezpieczeństwo w czasie jazdy.

Jak działa to rozwiązanie w kontakcie z innymi pojazdami znajdującymi się na drodze? Zasada jest prosta – jeżeli Twój samochód zbliży się do innego, tempomat aktywny zmniejszy prędkość. Z kolei gdy inny pojazd przyspieszy, tempomat sprawi, że Twoje auto zrobi to samo.

Tempomat – wady i zalety

Do najważniejszych zalet tempomatów zaliczamy:

• zwiększanie bezpieczeństwa i komfortu kierowców;
• wspieranie w zakresie kontrolowania prędkości, co może mieć znaczenie zwłaszcza podczas wielogodzinnej jazdy, np. na autostradzie czy drodze ekspresowej;
• ułatwienie stosowania się do przepisów ruchu drogowego;
• w przypadku tempomatów aktywnych – wykrywanie prędkości poprzedzającego pojazdu i dopasowywanie do niej prędkości własnego auta.

Czy w takim razie tempomaty mają jakieś wady? Tak – ich działanie nie sprawdzi się na niektórych trasach, zwłaszcza w mieście. Najlepiej używać ich również na prostych drogach, ponieważ w przypadku zakrętów niezbędne jest częste zwalnianie. Trzeba liczyć się również z niepożądanym działaniem tempomatów, np. na nierównych trasach czy w niesprzyjających warunkach pogodowych.

Pamiętaj! Tempomaty, choć są urządzeniami niezwykle przydatnymi, nie zastąpią kierowcy. To nie autopilot, który doprowadzi Cię bez szwanku do miejsca docelowego. Dlatego nawet podczas ich używania musisz zachować czujność i kontrolować to, co dzieje się na drodze!

Pamiętaj o ubezpieczeniu samochodu!

Niezależnie od tego, czy korzystasz z tempomatu, czy nie, powinieneś stosować się do warunków panujących na drodze, a także obowiązujących przepisów. Dbaj o własne bezpieczeństwo na każdej płaszczyźnie, również wykupując ubezpieczenie samochodu.

Pamiętaj nie tylko o OC, ale również dobrowolnych polisach, takich jak AC, NNW czy Assistance, które zapewnią Ci większy zakres ochrony i pozwolą uniknąć wielu nieprzewidzianych kosztów oraz niepożądanych sytuacji na drodze.